Jaarstukken 2018

Volksgezondheid

Gezond rondkomen

Doelen zijn het voorkomen en doorbreken van de negatieve spiraal van ongezondheid, schulden en armoede. En dan inwoners mee kunnen doen zonder belemmeringen. Pijler 1 is stress. Doel voor 2018 was het vergroten van kennis en bewustwording en dat de dienstverlening van de gemeente stress sensitiever wordt. Behaald hierop in 2018 is een klantreis ontworpen door Hogeschool Utrecht en is het netwerk van partners vergroot. Pijler 2 is gezonde voeding. Doel voor 2018 was kennis vergaren over oorzaken van armoede en ongezonde voeding en oplossingen met inwoners en partners bedenken. Behaald in 2018 is een onderzoek in opdracht en hebben supermarken kennis gedeeld. Pijler 3 is de rol van de JGZ en het doel voor 2018 was het versterken van het signaleren en doorverwijzen bij armoede. Behaald in 2018 is een onderzoek hierover van consulting kids, kennis is geborgd en er is een pledge getekend. In de wijk zijn in Noord West bewoners initiatieven, in Overvecht zijn er samenwerkingen en is er veel aandacht voor dit onderwerp in de Versnelling Overvecht. In Zuid West is er een armoede-antenne.

(voor interactieve versie van deze infographic klik hier ) 4,33 mb

Kennis over stress inzetten bij hulpverlening
In 2018 hebben we gewerkt aan het vergroten van kennis en bewustwording over de effecten van (geld)stress. We zijn gestart met te verkennen hoe bij onze eigen dienstverlening van bijvoorbeeld de Jeugdgezondheidszorg en Werk & Inkomen beter rekening kunnen houden met oorzaken van stress. Studenten van de Hogeschool Utrecht hebben in 2018 een klantreis gemaakt van de dienstverlening voor jongeren die een uitkering aanvragen. Ook is in kaart gebracht waar de dienstverlening veel stress veroorzaakt. We hebben netwerken verbonden en kennis gedeeld over stress sensitieve dienstverlening met partners, zoals Zorg en Zekerheid en buurtteams.

Gezond en duurzaam voedsel betaalbaar maken voor Utrechters die niet veel te besteden hebben
We hebben een onderzoeklaten doen naar welke factoren van invloed zijn op het veelal ongezonde eetgedrag van inwoners met een kleine beurs. Het gebrek aan geld en de stress die dat met zich meebrengt zijn belangrijke factoren die van invloed zijn op het eetgedrag van inwoners. Deze verkenning laat ons ook zien dat het vergroten van vaardigheden niet zinvol is zolang mensen niet in staat zijn dit toe te passen. De inwoners die voor de verkenning geïnterviewd zijn, ervaren het vergroten van vaardigheden ook niet direct van belang. Wat wel helpt is het verhelpen van geldgebrek en het verminderen van stress.

Supermarkten zijn een belangrijke partner als het gaat om voeding. Iedereen doet boodschappen. De kennis uit het onderzoek delen we met verschillende Utrechtse supermarkten. Wij zijn met hen in gesprek geweest over hoe zij kunnen bijdragen aan het toegankelijk maken van gezonde voeding voor inwoners met een krappe beurs.

Signaleren van armoede

In 2018 heeft ConsultingKids samen met drie Utrechtse basisschoolklassen (groep 7) de vraag beantwoord hoe in de spreekkamer van de Jeugdgezondheidzorg het bespreken van geldzorgen normaal kan zijn. Dit heeft geresulteerd in heel veel ideeën en adviezen. Eén van de adviezen is 'vraag er gewoon naar'. Op basis hiervan hebben we de vragenlijst aangepast die de JGZ aan ouders en kinderen voorlegt. Een ander idee is om de spreekkamer gezelliger en informeler te maken, zodat het veiliger voelt om te praten over zorgen en problemen. Dit idee gaan we in 2019 verder uitwerken

Armoede en schulden is een belangrijk onderwerp binnen de JGZ en krijgt toenemende aandacht. In 2018 is gestart met het borgen van het thema armoede en schulden binnen de JGZ. Op 21 juni 2018 hebben we de landelijkepledge “Aanpak Kinderarmoede: JGZ Aanzet! ondertekend. We committeren ons aan de doelen van het actieplan. In het najaar van 2018 is gestart met het vergroten van de kennis op dit thema voor alle JGZ-professionals:assistenten, verpleegkundige en artsen. Dit krijgt in 2019 een vervolg.

We delen onze kennis en ervaringen in de stad en in het land met professionals en met inwoners. Dat doen we bijvoorbeeld door maandelijks in de Nieuwsbrief van Werk & Inkomen een ervaringsverhaal van een inwoner over gezondheid en armoede en tips op te nemen.

Gezond Rondkomen in de wijken
In 2018 is de aandacht voor de invloed van armoede op gezondheid in Overvechttoegenomen. Er is een samenwerking ontstaan tussen de armoedecoalitie, ervaringsdeskundigen en SOLGU. Deze klankbordgroep neemt initiatieven op het gebied van het bespreekbaar maken van armoede en het ondersteunen van mensen in hun contact met instanties. In alle pijlers van de Versnelling in Overvecht speelt armoede een rol. Er is vanuit de verschillende pijlers een kerngroep gevormd. Deze groep heeft met enkele partijen uit de wijk gesproken over de ‘plus’ die dank zij de Versnelling gezet kan worden op het stedelijke armoedebeleid. Een voorstel hiervoor is eind 2018 voorgelegd aan een brede groep belanghebbenden; er zijn 6 thema’s benoemd waarvoor in 2019 plannen worden gemaakt. Vanuit gezondheid dragen we hieraan bij met kennis over de relatie met stress: stresssensitief werken voor professionals en weerbaarheid van inwoners in hun contact met professionals.

InZuidwest zien we dat alle professionals in het netwerk hun ‘armoedeantenne’ hebben uitstaan. Er wordt erkend en herkend dat armoede en schulden heel belangrijke onderliggende factoren zijn van andere problematiek. In Noordwest is in het gezondheidsnetwerk toenemende aandacht voor de relatie tussen armoede en gezondheid. We dragen bij aan het versterken van het netwerk door bewonersinitiatieven te verbinden aan het bestaande netwerk van bijvoorbeeld ‘Zet een stap naar een gezonde leefstijl’.