Bij het vorm en inhoud geven aan onze ambities op Europees niveau werkten wij samen met andere (overheids-) organisaties op de thema’s Groen, Gezond en Slim en Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen. Met organisaties in en buiten de stad werkten we samen aan Europese aanvragen, onder andere met de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en RIVM. Binnen de aanvragen betrokken we belangrijke stakeholders in de stad om onze gezamenlijke strategische ambities te versterken. Wij richtten ons voor het realiseren van onze programma's actief tot andere overheden, de provincie, het Rijk en Europa. Op die manier haalden wij, naast extra financiële middelen, ook kennis en ervaring naar de stad. Ook droegen de samenwerkingsnetwerken bij aan het profileren van Utrecht op (inter)nationaal niveau.

Europese Subsidieverwerving
De gemeente Utrecht wil optimaal gebruik maken van Europese subsidiemogelijkheden ter ondersteuning van onze strategische ambities. De Europese regelingen kennen veelal een eigen structuur en systematiek en vragen specifieke kennis en aandacht. Om subsidiemogelijkheden optimaal te benutten is kennis van de verschillende Europese regelingen en de verbinding aan relevante Utrechtse projecten noodzakelijk. Voor Europese subsidies is internationale samenwerking over het algemeen een voorwaarde. Het hebben van een goed internationaal netwerk is van groot belang om zelf de nodige partners te vinden, maar ook om door anderen voor deelname aan subsidieprojecten benaderd te worden. Om richting te geven aan de subsidieverwerving werkten wij met prioriteitsdossiers. Deze kwamen tot stand door Europese subsidiemogelijkheden en de Utrechtse Opgaven/de Utrecht Agenda met elkaar te verbinden. Innovatieve oplossingen en investeringen in onze prioritaire ontwikkelgebieden kunnen soms als pilotproject onderdeel zijn van Europese subsidieaanvragen. Vertaald naar de belangrijkste Europese mogelijkheden richtten we ons op de volgende onderwerpen:

• Jobs, growth and investment
• Climate action, environment, and resource efficiency
• Secure, clean and efficient energy
• Healthy Urban Living
• Green and integrated transport
• Inclusive, innovative and reflective cities
• Protecting freedom and security of citizens.

Europese subsidies
In de Europese begrotingsperiode 2014-2020 zet de Europese Commissie het geld nog sterker dan voorheen in ten behoeve van de Europese beleidsdoelstellingen slimme groei (kennis, innovatie en onderwijs), duurzame groei (zuiniger omgaan met hulpbronnen) en groei voor iedereen (arbeidsparticipatie, onderwijs en armoedebeleid). Samenwerking tussen partijen, bijvoorbeeld tussen overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en/of maatschappelijke organisaties, is in de periode 2014-2020 nog belangrijker om succesvol te zijn met Europese subsidies. Dit sluit ook aan bij onze visie op de (regie) rol van de gemeente. We spelen hierop in door versterkt in te zetten op samenwerking met bijvoorbeeld kennisinstellingen, de Economic Board Utrecht, culturele instellingen en andere stakeholders in de stad.

In 2018 besteedden we naast het ontwikkelen van nieuwe aanvragen veel aandacht aan het strategisch management en benutten van twee zeer grote EU projecten waarin Utrecht de leidende partij is: Plan Einstein en IRIS. Een goede uitvoering vormt de basis voor het ontwikkelen van mogelijkheden om deze projecten te benutten voor profilering, lobby, en het pakken van een (inter)nationaal podium. Om deze binnengehaalde projecten zo optimaal mogelijk te gebruiken ten behoeve van versterking van de relatie met de Europese Commissie, hebben we in 2018 enige capaciteit omgezet van subsidiewerving naar goed neerzetten van het projectmanagement. Daarnaast startten we in 2018 ook met het ontwikkelen van enkele grotere aanvragen, onder andere op het gebied van gezond stedelijk leven voor iedereen. Deze aanvragen zullen begin 2019 worden ingediend. Hieronder een overzicht van lopende projecten en aanvragen

Dit is enkel de directe bijdrage voor gemeente Utrecht, daarnaast zijn er middelen aangevraagd voor Utrechtse partners die direct in Utrecht zullen neerslaan.
² Het totale bedrag voor dit project is 4,4 miljoen euro voor de G4 en hun ecosystemen.

Kansen voor West

Kansen voor West is de naam van het samenwerkingsprogramma waarmee de vier Randstadprovincies (Noord-Holland, Flevoland, Utrecht en Zuid-Holland) en de vier grote steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht), ook wel genoemd G4P4, aanspraak maken op structuurfondsmiddelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Het is Europees geld uit het Cohesiebeleid, Doelstelling 2 (concurrentiekracht van regio’s), beschikt aan Nederland. De uitvoering vindt gedecentraliseerd plaats in vier landsdelen. Kansen voor West is het programma voor West-Nederland. Gemeente Utrecht beschikt via een stedelijk programma zelf over een deel van de middelen. Een Stedelijk Uitvoeringsplan ‘Kansen voor Utrecht’ is hiervoor richtinggevend. Daarnaast zijn er middelen voor projecten in de stad beschikbaar via een indicatief aandeel in het regionale programma. Hiervoor is het Operationeel Programma ‘Kansen voor West 2014-2020’ leidend.

Activiteiten 2018
Op 31 maart 2018 heeft de Europese Commissie een verklaring van afsluiting voor het Kansen voor West I programma (2007-2013) afgegeven. De vaststelling van het gehele programma is conform de beschikking van de Europese Commissie: voor het gehele landsdeel 310,6 miljoen Euro. Daarmee zijn alle voor de Randstad beschikbare middelen ingezet voor de doelstelling ‘regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid’. Het Kansen voor West I programma is hiermee officieel afgesloten. Het overzicht van de totale realisatie door Utrecht is in deze bijlage bij de jaarstukken van 2016 opgenomen. Een samenvatting van het eindverslag op programmaniveau ishier te vinden.

Het opvolgende programma Kansen voor West II (2014-2020) is in uitvoering. Eind 2018 zijn we in overleg met de G4P4 begonnen met de verkenning voor een derde Kansen voor West programma voor de periode 2021-2027.

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020
De opzet van Kansen voor West II is grotendeels gelijk aan het eerdere Kansen voor West programma, al is een lager subsidiebudget beschikbaar en zijn de programmaprioriteiten gewijzigd. De G-4 steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht geven via een stedelijk programma invulling aan geïntegreerde duurzame stedelijke ontwikkeling. Het biedt de G-4 steden een mogelijkheid om middelen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) te combineren met geld uit het EFRO. Daarmee is voorzien in een integrale aanpak voor stedelijke uitdagingen. Iedere stad geeft zelf invulling aan dit stedelijk programmadeel. Inzet geschiedt op basis van het Stedelijk Uitvoeringsplan ‘Kansen voor Utrecht’.

Voor de gemeente Utrecht is voor de periode 2014-2020 een bedrag van 6,4 miljoen Euro uit het EFRO beschikbaar en 1,6 miljoen Euro uit het ESF. De middelen worden ingezet voor projecten gericht op aanwezig arbeidspotentieel (prio 3) en versterken van het vestigingsklimaat (prio 4) in een afgebakend programmagebied.

Binnen het stedelijk programma beschikten wij in 2018 € 121.737,- aan het project ‘Onbekend maakt onbemind’ van JINC. Leerlingen uit de tweede, derde en vierde klas van het VMBO doorlopen een leerlijn die bestaat uit bliksemstages, sollicitatietraining en deelname aan het project Carrière Coach. Daarmee maken zij kennis met beroepsmogelijkheden binnen de sectoren handel, techniek/ict, logistiek, zorg en hospitality.
Het project past binnen de programmaprioriteit Arbeidspotentieel van het stedelijk Uitvoeringsplan ‘Kansen voor Utrecht’. Een subsidieaanvraag getiteld ‘Bouwen aan je toekomst’, eveneens ingediend in de programmaprioriteit Arbeidspotentieel, is afgewezen. Eind 2018 is binnen de programmaprioriteit Vestigingsklimaat nog een subsidieaanvraag ‘Impuls Lage Weide’ ingediend. Deze aanvraag wordt medio 2019 beoordeeld.

De projecten ‘Leerwerkplaatsen Zorg-Welzijn van ROC Midden-Nederland en Mbo Utrecht en ‘Werkspoorkwartier: creatief circulair maakgebied’ van Utrecht Sustainabillity Institute i.s.m. partners zijn in uitvoering.

Naast EFRO middelen, zijn er voor de stad ook ESF middelen beschikbaar die aanvullend op de EFRO middelen kunnen worden ingezet. Activiteiten die met dit stedelijke ESF worden gefinancierd, zijn bijvoorbeeld gebiedsgerichte inzet van het Werkgeverservicepunt en een gebiedsgerichte aanpak voor het bij elkaar brengen van vraag en aanbod voor werkervarings- en stageplekken op Bedrijventerrein Nieuw-Overvecht. Verder ondersteunen we (potentieel) zelfstandigen in het programmagebied, we bieden taaltrainingen als opstap naar werk en werken met plaatsingssubsidies voor een detacheerder die kandidaten met grote afstand tot de arbeidsmarkt detacheert, uitplaatst en begeleidt naar betaald werk. Ook is er ruimte om ESF inzet gericht te koppelen aan EFRO initiatieven.

Naast dit stedelijke programma heeft de stad een indicatief aandeel in het regionale EFRO budget voor innovatie (prio 1) en koolstofarme economie (prioriteit 2). Deze middelen zijn gelabeld voor inzet in de stad Utrecht. Projecten die hier aanspraak op kunnen maken, zijn vooral (samenwerkingsverbanden van) bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen. De voor deze prioriteiten beschikbare middelen worden ingezet in aansluiting op de regionale economische agenda van de Economic Board Utrecht. Stad en provincie beslissen samen over inzet van deze middelen indien het om Utrechtse projecten gaat.

De projecten 3R TOXFLOW, Safer Patient Toileting System (SPTS) en TBC de wereld uit! hebben in 2018 een beschikking gekregen ten laste van het regionale budget. De subsidieaanvragen Asfaltcentrale ACLW, Healthy Urban Living MKB-fondsen Utrecht, Track-U, KARDIO en Groupcharge app: Efficient charging for Corporate EV-fleets zijn nog in behandeling.

De eerste discussies over de inzet van de volgende ronde Europese structuurfondsen - vanaf 2021 – zijn weer opgestart. We volgen deze actief en leveren onze input om zo gericht mogelijk nieuwe middelen beschikbaar te krijgen voor onze opgaven. We werken hierbij samen met onze partners op nationaal (Rijk, provincie, G4) en internationaal (G4 Brussel, Randstadregio, Eurocities) niveau.

Overzicht en besteding beschikbare Kansen voor West II middelen gemeente en provincie Utrecht, 2014-2020

Peildatum: 14 januari 2019

* een negatief bedrag wijst op overcommittering. Overcommittering draagt bij aan het optimaal en tijdig programmeren van het beschikbare Europese subsidiegeld voor de gemeente Utrecht, maar brengt wel een financieel risico. Dit risico is gedekt via de reserve Europese subsidies
** ESF: voor gemeente Utrecht beschikbaar budget, in te zetten aanvullend op stedelijke EFRO middelen, aan te vragen in tranches bij Agentschap SZW. Het gecommitteerde bedrag betreft de eerste en tweedetranche.
*** Rijks cofinanciering: door Ministerie van Economische Zaken beschikbaar gestelde middelen die aanvullend op EFRO middelen kunnen worden ingezet voor projecten binnen de prioriteiten 1) Innovatie en 2) Koolstofarme economie.

Een actueel overzicht van de EFRO uitputting is eveneens te vinden via de Kansen voor West programmawebsite:http://www.kansenvoorwest2.nl/nl/nieuws/overzicht-uitputting-per-openstelling/

Overzicht Kansen voor West II projecten in stad en provincie Utrecht: