Ook in 2018 hebben we gewerkt aan de gemeentebrede ambitie: we streven naar een stad waar jeugdigen onbezorgd opgroeien en zij kansen krijgen om hun talenten te ontdekken én te ontwikkelen. Voor de meeste jeugdigen gaat opgroeien soepel en vanzelfsprekend, maar voor sommigen is ondersteuning bij het opgroeien nodig. Door de veerkracht en vaardigheden van jeugdigen en gezinnen die dit nodig hebben in hun ontwikkeling te versterken, werkten we aan gelijke kansen voor alle Utrechtse kinderen. Hiertoe hebben we ook in 2018 geïnvesteerd in de sociale basis. Door jeugdigen en hun gezinnen in een kwetsbare positie eerder te ondersteunen, waar nodig in samenwerking met het buurtteam, kan worden voorkomen dat problemen verergeren of dat zij zwaardere zorg of ondersteuning nodig hebben. Zo maken we ‘de beweging naar voren’.

Kinderrechten
In 2017 hebben kinderen van drie Utrechtse basisscholen ons op het hart gedrukt om Utrechtse kinderen mee te laten denken over dingen in de stad die hen aangaan. In 2018 hebben we hier werk van gemaakt en dachten kinderen mee op verschillende dossiers. Voorbeelden hiervan zijn: de inkoop van specialistische jeugdhulp, wijkactiviteiten voor kinderen in armoede, schuldenproblematiek, gezond stedelijk leven, participatie in instellingen voor jeugdhulp met verblijf, maar ook op de betrokkenheid van mbo-studenten bij de Utrechtse gemeenteraad. In de periode van oktober 2017 tot en met oktober 2018 voerde Defence For Children (DFC) in opdracht van de gemeente een kinderrechtentoets uit naar het beleid over, en de uitvoering van de zorg voor, kinderen die in residentiële jeugdhulpinstellingen wonen. Daarbij keken zij naar het gemeentelijk beleid en welke plek de stem van kinderen heeft bij de gecontracteerde aanbieders voor jeugdhulp met verblijf. De aanbieders zijn met de aanbevelingen van DFC aan de slag gegaan. Zo zijn zij onder leiding van DFC een werkgroep gestart waarin zij leren van elkaar om de stem van jongeren nog meer te borgen in hun organisaties. Een aanbeveling waar we als gemeente mee aan de slag zijn gegaan, is het terugkoppelen van onze acties aan kinderen die in 2018 meedachten over beleid. Dit deden we onder andere tijdens het kinderrechtenfeest ter ere van drie jaar Utrecht kinderrechtenstad op basisschool De Klopvaart in Overvecht.

Voorbereiding inkoop aanvullende zorg voor jeugd
De tweede helft van 2018 stond in het teken van een zorgvuldige voorbereiding op de publicatie van de aanbesteding voor aanvullende zorg voor jeugd per 1 januari 2020. We benutten de inkoop van de aanvullende zorg voor jeugd om meer integrale, gezinsgerichte zorg op maat in de buurt te bieden. Belangrijke input voor de inkoop hebben we gekregen door de kinder- en jongerenconsultatie. Hierbij hebben zowel kinderen van basisscholen als kinderen bij zorgorganisaties meegedacht over hoe de aanvullende zorg voor jeugd in 2020 er uit zou moeten zien. De kinderen en jongeren gaven ons nuttige adviezen die zijn opgenomen in de uitgangspunten van de inkoopstrategie. De gehele samenvatting van de kinder- en jongerenconsultatie is opgenomen in de bijlage bij de ‘Strategie contracteren Aanvullende Zorg Jeugd vanaf 2020’. Via een intensief en interactief proces met onze partners in de zorg voor jeugd is deze inkoopstrategie vertaald naar de aanbesteding. Het proces bestond onder andere uit elf consultaties met ouders, professionals, het buurtteam Jeugd en Gezin, de jeugdgezondheidszorg, SAVE en zorgaanbieders (zowel Jeugd als Wmo). Op 14 december 2018 hebben wij de aanbesteding gepubliceerd op Tenderned. Wij hebben ervoor gekozen om de aanbesteding in de eerste helft van 2019 dialooggericht verder uit te werken. Dat betekent dat we onder andere jongeren, onderwijs, de jeugdgezondheidszorg en het buurtteam Jeugd en Gezin betrekken bij de ontwikkeling van de definitieve afspraken vanaf 2020 voor de specialistische jeugdhulp. Het streven is om uiterlijk 1 juli 2019 de zorgpartners te selecteren zodat er voldoende tijd is voor een goede overgang naar de nieuwe situatie.

Beschikbaarheid van zorg en uitbreiding Extr@Utrecht
Om gedurende het jaar tijdige en passende zorg te kunnen bieden aan jeugdigen uit de stad hebben we voor de zomer gesprekken gevoerd met aanbieders en de partijen uit de basiszorg (huisartsen en buurtteams). Gezamenlijk zijn een aantal oplossingen gevonden – passend bij de transformatie – om de beschikbaarheid van passende zorg te garanderen voor de rest van het jaar. 1) Via een tijdelijke werkgroep werd gezocht wie op korte termijn de meest passende zorg kon bieden aan wachtende jeugdigen. 2) In de tweede helft van 2018 aanbieders (van veelvoorkomende JGGZ) een addendum aangeboden om ervoor te zorgen dat cliënten zo snel als nodig passende zorg konden blijven ontvangen. 3) Andere manieren waarop de beschikbaarheid van voldoende aanvullende en passende zorg voor kinderen en jeugdigen is gegarandeerd, betreffen de Commissie Passend Alternatief en 4) de nieuw ingerichte maatwerktafels. 5) Om de transformatie meer kracht bij te zetten en de beschikbaarheid van specialistische jeugdhulp verder te vergroten is de pilot buurtgerichte specialistische jeugdhulp (Extr@Utrecht) per 1 oktober 2018 uitgebreid met twee teams in Vleuten en De Meern.

Jongvolwassenen
Jongeren tussen 16 en 27 jaar zitten in de leeftijdsfase waarin zij van jeugdige naar volwassene opgroeien. We weten dat deze overgang voor de meeste jongeren zonder grote problemen verloopt en dat zij soms met wat hulp vanuit hun omgeving opgroeien tot zelfstandige volwassenen. Een deel van de jongeren heeft echter ondersteuning nodig bij het vormgeven van een stabiel leven met werk, inkomen en een plek om te wonen. In december 2017 is het initiatiefvoorstel “Jongeren onder dak” unaniem aangenomen door de raad. Onderdeel van dit initiatiefvoorstel was het opstellen van een plan van aanpak samen met partners uit de stad. Het afgelopen jaar hebben we een stedelijke bijeenkomst georganiseerd waarin we samen met jongeren en professionals uit de stad prioriteiten hebben bepaald. Tijdens deze bijeenkomst hebben we gezamenlijk het volgende doel geformuleerd: We werken met partners aan ondersteuning die aansluit de leefwereld en die dichtbij, bereikbaar en begrijpelijk is. Met als doel dat iedere jongere een zo stabiel mogelijke situatie bereikt in de volgende leefdomeinen: inkomen, leren en werken, veiligheid, wonen en zorg. Dit groeiplan geeft richting en focus aan de veranderopgave, waarbij we koersen op een professionele samenwerking rondom de vraag en behoefte van jongeren, en tegelijkertijd op preventieve inzet rondom overgangsmomenten zodat jongeren blijvend in beeld zijn en passende ondersteuning ontvangen. Daarnaast hebben we op verschillende deelonderwerpen samen met partners gewerkt aan het groeiplan jongvolwassenen. Zo is er een pilot Toekomstplan gestart, werkten we aan het versterken van de regelruimte en verkenning van mogelijkheden op dit onderwerp. We werkten aan meer betaalbare woonruimte voor jongeren in een kwetsbare positie. In de aanbesteding van zowel de jeugdhulp als de WMO werken we onze bovengenoemde ambitie verder uit om de zorginzet optimaal te laten aansluiten bij de leefwereld en de behoefte van jongvolwassenen. De ambitie vertaalde zich naar het aanbestedingsdocument waarin we de aanbieders WMO, afhankelijk van de zorgvraag vragen ook ondersteuning bieden aan minderjarigen. Bovendien kunnen aanbieders jeugd verblijf en begeleiding uitvoeren voor 18-plussers. De juridische en financiële maatregelen en kaders welke helpend kunnen zijn om praktische belemmeringen weg te nemen, maar tegelijkertijd rechtszekerheid waarborgen onderzoeken we verder in 2019. Vanaf 2020 monitoren we samen met de aanbieders de uitwerking van onze ambitie in de praktijk. De opgave jongvolwassenen is een veelomvattende opgave: het raakt onderwijs, werk, inkomen, zorg, veiligheid, gezondheid met die reden werken we met een coördinerend wethouderschap belegd bij de wethouder jeugd.

Zoals gezegd werken we aan de gemeente-brede ambitie zodat kinderen onbezorgd op kunnen groeien en zij de kansen krijgen om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Dit doen we niet alleen; ook vanuit andere programmaonderdelen is een waardevolle bijdrage geleverd op deze ambitie. Het programma Jeugd droeg eveneens bij aan het realiseren van doelstellingen vanuit andere programma’s, zoals op het terrein van social return, de collegedoelstelling ‘Werken aan werk’ en de aanpak jeugd en veiligheid.