Wat hebben we bereikt?
In 2018 hebben we het Utrechts gezondheidsprofiel gepresenteerd en hebben we onder andere vastgesteld dat het over het algemeen goed gaat met de gezondheid van Utrechters. Zo ervaren de meeste Utrechters hun gezondheid als goed, de levensverwachting stijgt en stapeling van gezondheidsproblemen is licht afgenomen. Maar we zien ook dat er tussen groepen en buurten behoorlijke verschillen zijn in gezondheid. Verschillende ontwikkelingen vragen dan ook onze aandacht. Zo zijn er de sociaal-economische gezondheidsverschillen die al op jonge leeftijd zichtbaar zijn, psychische aandoeningen en het aantal kinderen dat niet gevaccineerd is tegen infectieziekten. Met het oog op de snelle groei van de stad, zien we dat veel Utrechters tevreden zijn over hun woonomgeving, maar dat niet iedereen deze ook gezond vindt. Diverse bevolkingsgroepen vragen daarbij onze speciale aandacht zoals lager en middelhoog opgeleide Utrechters, jongeren en jongvolwassenen, eenoudergezinnen, Utrechters met een migratieachtergrond en ouderen. Het zijn hardnekkige gezondheidsverschillen die lastig te verkleinen zijn, maar waarin we wel een belangrijke opgave zien. Gezondheid wordt door veel verschillende actoren en (omgevings)-factoren beïnvloed. Zo hangen de verschillen in gezondheid samen met opleiding, inkomen en sociaal-culturele achtergrond.
Om hieraan te werken hebben we in 2018 aandacht gehad voor de achterliggende factoren van gezondheid. Dat hebben we gedaan omdat we weten dat gezondheid door veel verschillende actoren en omgevingsfactoren wordt beïnvloed en dat het minder het gevolg is van eigen keuzes. In reactie op het nationaal Preventieakkoord hebben we aangegeven dat ook factoren als eenzaamheid, schulden en armoede een rol spelen bij een gezonde leefstijl.
Onze focus lag op zes kernthema’s: Gezond en veilig opgroeien, Gezondheidsvaardigheden en een gezonde leefstijl, Gezonde leefomgeving, Voedsel en voeding, Gezond rondkomen en de Gezonde keus aantrekkelijk maken. Tevens voerden we onze wettelijke taken uit, namelijk de Jeugdgezondheidszorg inclusief het Rijksvaccinatieprogramma, de Inspectie Kinderopvang, de Volksgezondheidsmonitor en de zorg voor kwetsbare inwoners. Hiermee voeren we een deel van de Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG) uit. Het overige deel wordt door de gemeentelijke gezondheidsdienst regio Utrecht (GGDrU) uitgevoerd.
De belangrijkste resultaten:
- We hebben de Jeugdgezondheidszorg toegankelijker en laagdrempeliger gemaakt, waarbij de geboortezorgketen verder is versterkt. Met Voor- en Vroegschoolse educatie (VVE) hebben we gewerkt aan het aanpakken en voorkomen van taalachterstand bij jonge kinderen en is de samenwerking met partners in het sociaal domein versterkt. Vaccineren was een belangrijk onderwerp in 2018; we hebben zicht gekregen op de beweegredenen van mensen om al dan niet te vaccineren en hebben een bijdrage geleverd aan het organiseren van een expert meeting voor de raad.
- De Inspectie Kinderopvang heeft in 2018 opnieuw alle verplichte inspecties uitgevoerd. Dit jaar zijn tevens belangrijke wijzigingen in de Wet kinderopvang (Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang) doorgevoerd.
- Tijdens een druk bezocht symposium is het Utrechts gezondheidsprofiel met de bijbehorende wijkgezondheidsprofielen gepresenteerd.
- We hebben ons ingezet voor de gezondheid van kwetsbare Utrechters en verder gewerkt aan de uitvoering van motie 147: 'Perspectief voor de tippelaars'.
- Samen met onze lokale partners ontwikkelden we rookvrije sportvelden, beweegprogramma’s in de wijken en hebben we NIX18 onder de aandacht gebracht.
- We hebben onze expertise voor een gezonde leefomgeving ingebracht op verschillende tafels rondom ruimtelijke ontwikkeling .
- We hebben diverse activiteiten ondernomen om mensen te helpen om gezonde en duurzame voedselkeuzes te maken.
- We hebben aandacht besteed aan gezond rondkomen zodat de negatieve spiraal ongezondheid-schulden-armoede voorkomen of doorbroken kan worden.
In 2018 zijn we begonnen met het opstellen van een nieuwe nota volksgezondheid en een gezondheidspact. Hierbij bouwen we voort op de nota Bouwen aan een Gezonde Toekomst.
Regionaal is Utrecht nog meer op de kaart gezet als gezondheidsregio. In de Health Hub Utrecht werken we samen met beleid, praktijk, onderzoek en bedrijfsleven aan de ambitie van gelukkige en gezonde Utrechters. In 2018 hebben we drie speerpunten geformuleerd waarop we resultaten willen boeken, namelijk wijkgerichte preventie, digitale transformatie en een aantrekkelijke arbeidsmarkt.
Ook internationaal geven we uitvoering aan de Gezondheid in alle beleidsdomeinen - aanpak. We hebben een trekkersrol in onder andere de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) European Healthy Cities Network, de Environment and Health working group, het Milan Food Policy Pact en de Europese Joint Action for Health Equity Europe.
De GGDrU levert een belangrijke bijdrage aan het beschermen van de gezondheid van Utrechters. Dat doet de GGDrU via basistaken zoals de tuberculose- en infectieziekten bestrijding, eerstelijns medische milieukunde, preventie en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen, technische hygiënezorg en de advisering bij evenementen en de forensische geneeskunde. Ook verzorgen zij reizigersvaccinaties. In het geval van grootschalige ongevallen en rampen is de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) voorbereid en paraat.