Prestatiedoelstelling
Begeleiden, toetsen, subsidiëren, en financieren van monumenten-renovaties en – onderhoud en het borgen van cultuurhistorische waarden in de stad

• Wij hebben zeven herbestemmingsprofielen opgesteld voor doorontwikkeling van kerkgebouwen die aan de eredienst zijn of zullen worden onttrokken, waaronder de Dominicuskerk in Oog in Al en de Catharijnekerk in de binnenstad.
• Voor zowel een zorgvuldige aanpak van gebouwen als voor input bij gebiedsontwikkeling hebben wij, naast de meer reguliere toetsing bij vergunningaanvragen, onderzoeksgegevens voor grotere projecten vastgelegd in bouwhistorische rapporten en zijn archeologische basisrapportages opgesteld.
• Naar aanleiding van de discussie over de verbouwplannen voor het Universiteitsmuseum is een plan van aanpak opgesteld voor de inventarisatie van de bouwkunst vanaf circa 1965.
• Wij hebben cultuurhistorische waarden en elementen  meegewogen bij ontwikkelingen in de openbare ruimte, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van verschillende deelgebieden in Leidsche Rijn en Merwedekanaalzone. Voorbeelden hiervan zijn de herontwikkeling van het kantoorgebouw van het Jongeriuscomplex en met het handhaven van een aantal gebouwen van de voormalige Farmaceutische groothandel OPG in het plangebied Merwerdekanaalzone.
• Voor de presentatie van onderzoeksgegevens zijn 3D visualisaties gemaakt, zijn open dagen bij de opgraving Haarzicht georganiseerd, zijn – bijvoorbeeld bij de Rietveldflats in Hoograven- informatieborden bij monumenten geplaatst en is een tentoonstelling ingericht in het stadhuis.

Begeleiden, toetsen, subsidie

• Wij zijn met advisering en toetsing betrokken geweest bij 240 kleine en grote planinitiatieven voor Rijks- en gemeentelijke monumenten en overige panden in Beschermd Stadsgezichten. Veel daarvan - het uitvoeren van onderhoud of ingrepen zonder verlies aan monumentwaarden - kan afgehandeld worden op basis van overleg en advisering zonder aanvraag omgevingsvergunning. Daarmee bewerkstelligen wij lastenverlichting voor de burger en  een efficiënte inzet van ambtelijke capaciteit.
• Voor vergunningplichtige wijzigingen aan monumenten zijn 184 aanvragen omgevingsvergunning behandeld. Doordat wij structureel inzetten op voorlichting, advisering en vooroverleg bij vergunningaanvragen zijn veel eigenaren zich bewust van de cultuurhistorische waarden van hun bezit.
• Naast bouwhistorische toetsing van plannen voor verbouw en restauratie hebben wij bij bijzondere restauratieprojecten specifiek bouwhistorisch onderzoek en documentatie uitgevoerd, bijvoorbeeld bij de restauratie van de Hamtoren te Vleuten en de Domtoren. Daarbij zijn voor een historisch verantwoord beeld ook 29 kleuronderzoeken uitgevoerd.
• Wij hebben vijf financieringen verstrekt uit het Utrechts Restauratiefonds voor restauratie van gemeentelijke monumenten, waarvan twee ook voor verduurzamingsmaatregelen en vijf subsidies verstrekt voor adviezen over verduurzaming van monumenten. Daarnaast heeft het Nationaal Restauratiefonds drie restauratiefinancieringen verstrekt voor Rijksmonumenten.
• Voor Wonen-boven-winkels zijn vier subsidie verleend voor de realisering van vijftien appartementen.
• De kennis van cultuurhistorie is ingezet bij ruimtelijke plannen; in alle bestemmingsplannen zijn in cultuurhistorische paragrafen de cultuurhistorische waarden van het gebied aangegeven. In die context wordt cultuurhistorie ook ingezet als een belangrijke factor bij de opstelling van omgevingsvisies en omgevingsplannen in het kader van de komende Omgevingswet.
• Wij hebben herbestemmingsplannen begeleid en randvoorwaarden opgesteld, bijvoorbeeld voor de herbestemming van Oudegracht 245 c.a. (het oude Tivoli).
• In het kader van publieksbereik is subsidie verleend voor de organisatie van de Open Monumentendag en Kerken Kijken. (KKU had ruim 50.000 bezoekers in tien kerken, exclusief 100.000 bezoekers in de Domkerk, en de Open Monumentendag trok circa 15.000 bezoekers).
• Wij hebben een SWOT-analyse laten uitvoeren van Museum Hoge Woerd om te komen tot optimalisering van de bedrijfsvoering en museale presentatie. In het kader van het Programma Meertaligheid van Utrecht Marketing zijn de website, audiotours en expoteksten van het museum in Engels en Duits beschikbaar gekomen. De ArcheoHotspot is beter geïntegreerd met de organisatie van het Museum. In nauwe samenwerking met de Nederlandse LimesSamenwerking en partnerinstellingen in Gelderland en Zuid-Holland is een programma van eisen ontwikkeld voor de Visitor hub in het kader van het Werelderfgoed limes. In de loop van 2019 zal dit tot een voorlopig ontwerp leiden.

Archeologische monumentenzorg

• Wij hebben de kennis van archeologie ingezet bij ruimtelijke plannen; in alle bestemmingsplannen zijn in archeologische paragrafen de archeologische waarden van het gebied  aangegeven.
• Er zijn 54 archeologische onderzoeken uitgevoerd, onder andere waarbij delen van de Romeinse weg zijn gevonden, waarbij hiervan een steeds completer beeld ontstaat.
• Wij hebben 123 adviesverzoeken omgevingsvergunning geadviseerd en getoetst aan de Verordening op  de Archeologische Monumentenzorg. Doordat wij structureel inzetten op voorlichting, advisering en vooroverleg bij planvorming en vergunningaanvragen zijn veel initiatiefnemers zich bewust van de archeologische waarden in de ondergrond van hun plangebied.
• Er zijn 44 archeologische vooronderzoeken begeleid en basisrapportages beoordeeld, waarmee wij de kwaliteit van de uitvoering en verslaglegging daarvan willen borgen. Daarbij hebben wij 44 plannen van aanpak voor archeologische onderzoeken getoetst, waarmee wij de kwaliteit van de uitvoering en verslaglegging daarvan willen borgen. In dit kader is voor een adequate toetsing van activiteiten, waarbij archeologische waarden in het geding kunnen zijn, een aanzet gegeven aan de actualisering van de archeologische waarden- kaart en verwachtingenkaart en het bijbehorende beleidskader.
• Er zijn zeventien archeologievergunningen afgehandeld en verstrekt en 21 Programma’s van Eisen, Plannen van Aanpak en basisrapportages beoordeeld  van definitief archeologisch onderzoek in gebieden met archeologische waarde of verwachting waarbij de archeologische waarden door planontwikkelingen verloren gingen.
• Wij hebben de revisie van de Archeologische Waarden- en Verwachtingskaart grotendeels afgerond. Mede op basis hiervan zal in 2019 de Verordening op de Archeologische Monumentenzorg worden herzien.
• In nauw overleg met de Nederlandse LimesSamenwerking is gekomen tot een robuust voorstel voor de begrenzing van de kern- en bufferzones van het Werelderfgoed van de Romeinse Limes in de gemeente Utrecht. Het college heeft aan het eind van het jaar ingestemd met dit voorstel.