Prestatiedoelstelling
Uitvoeren van maatregelen in het kader van mobiliteitsmanagement (De gebruiker Centraal), schoon vervoer, goederenvervoer en verkeersmanagement
Mobiliteitsmanagement
Onze aanpak voor mobiliteitsmanagement is doelgroepgericht. Doel is het bevorderen van het gebruik van fiets, openbaar vervoer en/of deelmobiliteit en het reizen en werken op andere tijden en thuiswerken. We richten ons daarbij op vijf doelgroepen, te weten werknemers, kinderen, inwoners, studenten en bezoekers. In 2018 hebben wij met het samenwerkingsverband Goedopweg, dat zich inzet voor bereikbaarheid en leefbaarheid in onze regio, een groot pakket aan maatregelen uitgevoerd en geëvalueerd. Eén van de meeste effectieve maatregelen is de werkgeversaanpak. Via het werkgeversnetwerk hebben werkgevers hun werknemers gestimuleerd meer met fiets en ov en meer buiten de spits te reizen. Ook in de wijken is veel bereikt via de scholen- en wijkenaanpak, waarin kinderen worden gestimuleerd meer én veilig te fietsen en mensen die niet kunnen fietsen, fietslessen krijgen aangeboden. Met de campagne Lekker Lopen Fijn Fietsen zijn ouders gestimuleerd hun kinderen nog vaker lopend of met de fiets naar school te brengen. En met de 'Verhuisbox' hebben nieuwe inwoners van Leidsche Rijn verschillende duurzame vervoerwijzen kunnen uitproberen, waaronder een elektrische verhuiswagen. De evaluaties, successen en leerpunten uit 2018 zijn gebruikt om voor 2019 en verder een nieuw maatregelpakket te formuleren, dat we opnieuw met Goedopweg gaan uitvoeren.
Smart mobility
Vanuit onze doelstelling van stedelijke verdichting volgens de principes van gezond stedelijk leven (onder andere minder autobewegingen, betere luchtkwaliteit) hebben we in 2018 de potentie verkend van het creëren van multimodale hubs met deelmobiliteit in combinatie met een lage parkeernorm voor de Utrechtse verdichtingsgebieden. Specifiek voor Merwedekanaalzone is een innovatief mobiliteitsconcept met deelhubs ontwikkeld. Ook hebben er voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden voor een ‘Mobility as a service’ pilot in Leidsche Rijn, één van zeven regionale pilots die onder de vlag van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt georganiseerd.
Schoon vervoer
In 2018 zijn we op de ingeslagen weg doorgegaan met het stimuleren en faciliteren van schone en duurzame mobiliteit in Utrecht. Het college heeft een strategisch plan oplaadinfra vastgesteld, waarin een verdubbeling van het aantal oplaadpalen in de openbare ruimte tot en met 2020 is opgenomen. Het strategisch plan houdt rekening met de flinke groei in zero emission personenvervoer in de komende jaren. Bij de voorbereiding van het Klimaatakkoord en zero emission vervoer was Utrecht nauw betrokken.
De milieuzones voor personen- en bestelvoertuigen worden steeds beter nageleefd. We hebben ingezet op autodelen en op maatregelen op gebied brom- en snorfietsen. Daarnaast zijn de commerciële recreatieboten verplicht om elektrisch te zijn, voor de grote rondvaartboten, meer dan twaalf passagiers, is dat vanaf 2022. Voor vervoer over water zijn verkenningen uitgevoerd voor onder andere bouwlogistiek. Evenemententerreinen zijn voorzien van elektrische aansluitpunten, zodat er minder dieselaggregaten nodig zijn. We hebben laten onderzoeken wat de meest (kosten)effectieve maatregelen zijn om onze ambities op gebied van luchtkwaliteit en gezondheid te behalen. Schoon en duurzaam vervoer speelt daarin een doorslaggevende rol: RIVM en RHDHV concluderen dat een van de meest effectieve maatregelen het (doorgaan met) inzetten op zero emissie vervoer is.
Goederenvervoer
Begin 2018 heeft de Green Businessclub, in navolging van de binnenstad, een intentieovereenkomst getekend om in 2025 Zero Emission Stadslogistiek te realiseren. In de Green Business Club Utrecht zitten bedrijven uit het stationsgebied zoals Jaarbeurs, Rabobank, Prorail en de gemeente Utrecht zelf. Gezamenlijk is een inventarisatie gedaan van op welke manier de bedrijven nu hun logistiek doen, als voorbode voor een haalbaarheidsstudie naar een groene Hub.
Er is op Lage Weide geen apart, centraal ontkoppelpunt gerealiseerd, bij gebrek aan een haalbare businesscase op dit moment. In plaats daarvan is wel een haalbaar alternatief ontwikkeld: een aantal bedrijven op Lage Weide maken deel uit van een landelijk netwerk van kleinere logistieke ontkoppelpunten, waarbij afspraken zijn gemaakt om te mogen ontkoppelen op elkaars locaties. Het netwerk functioneert sinds mei 2018 en heeft dezelfde functionaliteit als een centraal ontkoppelpunt, tegen veel beperktere kosten. Vanuit deze bouwhub is de bouwlogistiek voor twee bouwprojecten in Utrecht georganiseerd, namelijk: het voorzetgebouw/Paviljoen en het Noordgebouw. Met nieuwe concepten voor bouwlogistiek kan bespaard worden op logistieke kosten én bouwtijd, zo blijkt uit onderzoek van TNO. Het leidt ook tot een betere doorstroming, minder schadelijke uitstoot en minder hinder voor de omgeving. Bij voorzetgebouw/Paviljoen en het Noordgebouw was het mogelijk om het aantal binnenstedelijke ritten van en naar de bouwplaats tussen de 47% en 66% te reduceren. Daarnaast is ook een CO2-uitstootreductie van 40% tot zelfs 87% gerealiseerd.
In 2018 heeft de logistiek makelaar de sinds 2016 opgestarte samenwerking met bedrijven verder uitgebouwd. Dit heeft onder meer geleid tot een pilot met een vrachtfiets die (inmiddels structureel) bouwmaterialen vanaf Lage Weide naar renovatieprojecten in Utrecht en Nieuwegein brengt. Ook is met de bouwhub op Lage Weide een pilot voorbereid die beoogt door uitwisseling van publieke en private data tot ketenintegratie (en daarmee efficiënt vervoer de stad Utrecht in) te komen.
Ten slotte is in het kader van het raamwerk ZES dat in 2017 is afgesloten voor de binnenstad rondom de herinrichtingprojecten aan de Voorstraat en de Nachtegaal/Burgemeester Reigerstraat een haalbaarheidsstudie gedaan naar een gezamenlijke hub voor pakketdiensten in Utrecht Oost. Op dit moment is een gezamelijk hub nog niet haalbaar, maar de gemeente stimuleert de ontwikkeling van afleverpunten of pakkethubs door de markt zelf in zowel bestaande als nieuwe woonlocaties. Daarnaast zijn er ook venstertijden bijgekomen aan het eind van de middag ten behoeve van schone logistiek.
Verkeersmanagement
Het meldpunt Verkeerslichten was ook in 2018 operationeel. De verschillende dynamisch verkeersmanagement (DVM) systemen in het project Proof of Concept Utrecht-Zuid zijn operationeel en functioneren naar behoren. In 2018 zijn we het proces gestart om het beheer en onderhoud van deze DVM systemen ook voor de toekomst structureel te borgen. In dit proces trekken we als gemeente op met de provincie Utrecht en Rijkswaterstaat. Resultaat wordt een integraal programma van eisen voor dynamisch verkeersmanagement dat als input gebruikt kan worden voor de aanbesteding van onderhoud en beheer van de huidige systemen. Voor nieuwe DVM projecten is dit het toetsingskader.
Eind 2018 hebben we de zogenaamde hinderplanning opgesteld voor 2019 en 2020, waarbij de uitvoering van projecten zodanig op elkaar zijn afgestemd dat verkeershinder zoveel als mogelijk wordt vermeden. Hierin hebben we samengewerkt met andere overheden. Daarbij zijn de uitvoeringswijze, verkeersfaseringen, planningen en uitvoeringscommunicatie van alle projecten goed op elkaar afgestemd.
Met betrekking tot de bewegwijzering voor het autoverkeer (stadsbreed) en voetgangers (binnenstad) is in samenwerking met de Nationale Bewegwijzeringdienst in 2018 gewerkt aan een nieuwe visie op bewegwijzering.