Prestatiedoelstelling
Uitwerken van de ambities op basis van het Energieplan en een nieuwe energieagenda 2016-2019
In Overvecht-Noord gingen we aan de slag met de voorbereiding van een aardgasvrije wijk in 2030. 280 huiseigenaren en negen VvE’s kregen een advies op maat. In totaal zijn er 1250 energieadviezen op maat in Utrecht verstrekt. We openden de energieneutrale informatiewoning Gasvrij thuis. Hier worden diverse workshops gegeven en rondleidingen voor bewoners georganiseerd. We bereiden ook trajectbegeleiding en collectieve inkoop voor. Ook het participatieproces gaven we vorm met onder meer de klankbordgroep en nieuwsbrieven. Daarnaast zijn we een onderzoek gestart welke alternatieven in plaats van aardgas mogelijk zijn. De aanpak stond ook landelijk in de belangstelling met een bezoek van Koning Willem-Alexander en Minister Ollongren aan de wijk en een toekenning van 4,7 miljoen euro vanuit het ministerie van BZK voor de aanpak van aardgasvrije woningen.
Alle betrokken partijen van Utrecht Science Park en kantorenpark Rijnsweerd hebben de ambitie om als bedrijventerrein aardgasvrij te worden uiterlijk in 2040.
Tot slot ging het Europese samenwerkingsproject IRIS in Kanaleneiland-Zuid van start, waarbij geëxperimenteerd wordt met slimme inzet van technologie en elektrisch vervoer, verduurzaming van woningen en slimme inzet van opslag van energie tussen wonen en mobiliteit.
Ook in de rest van Utrecht werd ingezet op verbeterde informatievoorziening met druk bezochte ‘Slim wonen’ avonden (met name op de onderdelen aardgasvrij). Het regionaal loket Jouwhuisslimmer.nl ging van start. De 3000ste energiebox werd aan huurders verstrekt. Er zijn overigens licht minder energieboxen verstrekt dan de bedoeling was. We verwachten dit in 2019 in te lopen.
Om te komen tot minimaal 40.000 woningen van het aardgas af startten we met het proces om te komen tot een stadsakkoord aardgasvrij in de Climate Planet op het Jaarbeursplein. Tevens begonnen met de data-analyse en voorbereidingen om te komen tot een transitievisie warmte. Hierinworden voor de gehele gemeente concreet de alternatieve mogelijkheden voor een duurzame warmtevoorziening geduid en wordt de volgorde van wijken bepaald die van het aardgas af gaan.
De aardgasvrije nieuwbouw in Utrecht kreeg wettelijk een zetje in de rug doordat per 1 juli 2018 geen omgevingsvergunningen meer verstrekt mochten worden met een aardgasaansluiting. Mede omdat Utrecht hier al langer op inzet resulteerde dit in een score van 92% van de opgeleverde nieuwbouwwoningen met een duurzame warmtebron eind 2018. Tot slot zijn ook twee onderzoekstrajecten van start gegaan naar de potentie van aardwarmte voor de stad en de regio.
Als eerste stad van Nederland publiceerden wij een groen register met daarin de groene bedrijven in de stad. Ook bezochten we 178 bedrijven voor handhaving op de wet milieubeheer en advisering en stimulering naar energieneutrale bedrijven. In de zorg reikten we het eerste milieucertificaat uit aan een zorginstelling. Het in 2013 door de gemeente Utrecht opgerichte energiefonds werd verbreed naar de hele provincie met financiële bijdrage van de provincie en BNG. Het fonds heeft nu een omvang van 21 miljoen euro. Het energiefonds verstrekte in haar eerste termijn (2013 – 2018) onder meer leningen aan Kampong, Solease, SC Ouderijn, Stoov, Lomboxnet en vormde daarmee inspiratie voor andere bedrijven en (sport)instellingen.
Utrecht trof ook voorbereidingen om de duurzaam opgewekte energie te vergroten. Groepen in de stad kregen de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor collectieve zon projecten, zoals postcoderoosprojecten op onder meer buurthuis Zuilen. Er werden drie werkbijeenkomsten voor energielandschap Rijnenburg- Reijerscop gehouden voor bewoners en stakeholders om te komen tot minimaal vier scenario’s voor een energielandschap (zon en/of wind). Eneco startte met de bouw van de biomassainstallatie op Lage Weide om minder gas in te zetten voor het warmtenet en maakte afspraken met de rioolwaterzuivering Overvecht over de levering van restwarmte voor de verduurzaming van het warmtenet. Wanneer beide installaties in gebruik zijn genomen dan komt de helft van de voeding voor de stadsverwarming uit deze hernieuwbare bronnen. Met Eneco maakten we ook samenwerkingsafspraken over onder meer de verduurzaming van de stadsverwarming. Ook de zoektocht naar diepe en ultradiepe aardwarmte belande in een volgende fase. Voor het LEAN traject vroeg warmtebedrijf Engie namens een consortium van partijen een opsporingsvergunning aan bij het ministerie van EZK voor het doen van een proefboring.
In de tweede helft zijn we begonnen met de regiopartners U10 aan de voorbereiding om te komen tot een regionale energiestrategie.
We onderzochten de investeringsopgave die verschillende partijen in de stad gaan doen in verschillende scenario’s en gaven daarmee inzicht in de omvang van de investeringen voor de verschillende sectoren.
Tot slot hebben we stevig ingezet op de lobby richting het Rijk om de energietransitie haalbaar en betaalbaar te maken en de randvoorwaarden om als gemeente een regierol te kunnen gaan spelen in de energietransitie ook in te kunnen vullen zoals wettelijk instrumentarium en financiële middelen hiervoor. Utrecht was namens de VNG onderhandelaar voor de gebouwde omgeving. Op 21 december werd het klimaatakkoord gepresenteerd. De uitkomsten zijn een steun in de rug voor de ingeslagen weg van het coalitieakkoord. Verbeteringen van mogelijkheid om aardgasvrij wonen haalbaar en betaalbaar te maken, alsmede vraagbundeling die moet leiden tot kostenverlaging en financiële middelen voor uitvoeringslasten zijn belangrijke onderhandelingsresultaten en randvoorwaarden voor de volgende stap naar realisatie.