Belastingen
Belastingen zijn gedwongen bijdragen van de burger aan de gemeente. De opbrengsten komen in de algemene middelen van de gemeente, waardoor ze voor een uiteenlopend aantal doelen kunnen worden ingezet. Een uitzondering hierop vormen de rioolheffingen en de afvalstoffenheffing. Dit zijn algemene belastingen, maar de opbrengsten mogen alleen ingezet worden om de kosten te dekken die de gemeente voor het rioolstelsel en het inzamelen van afvalstoffen maakt.
Een gemeente mag alleen de belastingen heffen die in de wet zijn opgenomen. In veel gevallen heeft de wetgever de bevoegdheid nader ingekaderd door de belastingplicht en de grondslagen en heffingsmaatstaven in de wettekst op te nemen. Voor zover de wetgever dat niet heeft gedaan resteert er voor de gemeenten nog een (beperkte) vrijheid om dat zelf in te vullen.
Overzicht tarieven en opbrengsten 2018
x € 1.000 | ||||
Opbrengst | ||||
Tarief 2018 | Nominale begroting | Actuele begroting | Realisatie | |
Onroerende-zaakbelastingen | 97.997 | 97.997 | 97.520 | |
Eigenaren woningen | 0,0912% | |||
Eigenaren niet-woningen | 0,3173% | |||
Gebruikers niet-woningen | 0,2563% | |||
Rioolheffing | 37.409 | 37.409 | 39.045 | |
Aansluitrecht | 214,49 | |||
Afvoerrecht | ||||
0 – 50.000 m3 | 1,63 | |||
50.001 – 100.000 m3 | 1,57 | |||
100.001 – 150.000 m3 | 1,46 | |||
> 150.000 m3 | 1,31 | |||
Afvalstoffenheffing | 31.589 | 31.589 | 31.318 | |
Eenpersoonshuishouden | 208,00 | |||
Meerpersoonshuishouden | 253,00 | |||
Hondenbelasting | 595 | 595 | 721 | |
Per hond | 74,52 | |||
Per kennel | 221,76 | |||
Precariobelasting | ||||
Terrassen, uitstallingen etc. | Diverse | 639 | 639 | 614 |
Vergunningen inname openbare grond | Diverse | 350 | 350 | 483 |
Toeristenbelasting | 5% | 2.181 | 2.881 | 2.700 |
Parkeerbelastingen | Diverse | 26.322 | 29.345 | 29.205 |
Totaal | 197.082 | 200.805 | 201.606 |
Opbrengsten na kwijtschelding en oninbaar. Opbrengst onroerende-zaakbelastingen inclusief aandeel ondernemersfonds.
Onroerende zaakbelastingen
Alle eigenaren van woningen en alle eigenaren en gebruikers van niet-woningen betalen onroerende-zaakbelasting. De grondslag van de belasting is de waarde van een woning of niet-woning. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. De aanslagen 2017 zijn naar de waardepeildatum 1 januari 2016 vastgesteld.
De opbrengst onroerende zaakbelastingen 2018 voor woningen was 0,760 miljoen euro lager dan begroot. Dit komt voornamelijk door een tegenvallende areaalontwikkeling in 2018. Uit oude jaren werd voor woningen nog een bedrag van 0,886 miljoen euro ontvangen.
De opbrengst onroerende-zaakbelastingen niet-woningen is voor het eigenarendeel 0,675 miljoen euro lager dan begroot en voor het gebruikersdeel 0,420 miljoen euro lager dan begroot. Bij niet-woningen op bestaande locaties vindt er eerst sloop plaats, waardoor de woz-waarde voor enige tijd afneemt. Als de nieuwbouw eenmaal gereed is, wordt de woz-waarde van de nieuwbouw weer volledig meegenomen. Uit oude jaren werd voor niet-woningen nog 0,805 miljoen euro aan onroerende-zaakbelasting ontvangen. Een bedrag aan 0,312 miljoen euro kon vanwege kwijtschelding en oninbaar niet worden geïnd.
Afvalstoffenheffing
x € 1.000 | ||
Actueel | Realisatie | |
Kosten taakveld | 22.348 | 23.655 |
Toegerekende kosten | 5.138 | 5.163 |
Kwijtschelding | 2.967 | 2.936 |
Overhead | 3.837 | 3.812 |
BTW | 3.365 | 3.887 |
Totale kosten | 37.655 | 39.453 |
Opbrengst afvalstromen | 3.000 | 4.368 |
Opbrengst heffing | 34.557 | 34.254 |
Onttrekking reserve | 98 | 98 |
Totale baten | 37.655 | 38.720 |
Kostendekkendheid | 100% | 98,1% |
De vertraging van de implementatie van het Nieuwe Inzamelen heeft tot gevolg gehad dat we meer capaciteit in menskracht en materieel nodig hadden dan eerder verwacht. Daar staat wel een voordeel in de lasten tegenover als gevolg van het later aanschaffen van ondergrondse containers. Per saldo zijn de lasten door voorgaande oorzaken 0,9 miljoen euro hoger. In de lasten is verder een nadeel van 0,3 miljoen euro door hogere kosten aan brandbaar afval van de afscheidingsstations vanwege toenemende hoeveelheden en andere prijsstijgingen. Daarnaast is er extra inzet van VTH geweest ten aanzien van toezicht op plaatsingen van ondergrondse containers van 0,1 miljoen euro waarbij bekeuringen zijn uitgedeeld.
De baten van de afvalstromen zijn hoger door eindafrekeningen van voorgaande jaren met betrekking tot verschillende afval- en grondstofstromen, zoals kunststof, van 0,7 miljoen euro. Daarnaast is er voor 0,5 miljoen euro aan incidentele opbrengsten wegens verkoop van vervoermiddelen/materiaal.
Rioolheffing
x € 1.000 | ||
Actueel | Realisatie | |
Kosten taakveld | 27.143 | 25.836 |
Toegerekende kosten | 3.125 | 3.124 |
Kwijtschelding | 13 | 19 |
Overhead | 3.647 | 2.901 |
BTW | 3.481 | 2.993 |
Totale kosten | 37.409 | 34.853 |
Opbrengst heffing | 37.409 | 39.045 |
Kostendekkendheid | 100% | 112% |
De hogere baten zijn met name te verklaren door hogere opbrengsten uit de rioolheffing als gevolg van afrekeningen grootverbruikers van voorgaande jaren en een hoger volume (in m3 grootverbruik en aantal aansluitingen) dan rekening mee gehouden is in de tariefopstelling 2018.
De lagere lasten zijn grotendeels te verklaren door een aanbestedingsvoordeel op calamiteitenonderhoud riolering en regulier onderhoud straatkolken.
Hondenbelasting
De houder van een hond betaalt hondenbelasting. Het houden van blindengeleidehonden en andere honden met een specifieke functie is vrijgesteld van de belasting. De belasting geldt per hond. Kennels kunnen in aanmerking komen voor een apart kenneltarief, onafhankelijk van het aantal honden.
In het najaar van 2017 heeft een grootschalige controle op hondenbezit plaatsgevonden, waarbij de hele stad in de controle is meegenomen. Dit heeft ertoe geleid dat er ongeveer 1.400 honden aan het belastingbestand konden worden toegevoegd. Het aantal honden in Utrecht bedraagt ongeveer 10.800. Na kwijtschelding en oninbaar is er in 2018 voor ongeveer 9.600 honden belasting betaald. Door de controle in 2017 kon er nog voor ongeveer 0,040 miljoen euro aan aanslagen 2017 worden opgelegd.
Toeristenbelasting
Personen van buiten de stad die in Utrecht overnachten in een hotel, B&B of een andere betaalde gelegenheid betalen toeristenbelasting. De belasting is een vast percentage van de overnachtingsprijs en wordt door de logies biedende ondernemer ingehouden en aan de gemeente afgedragen.
Bij de Voorjaarsnota 2018 was al een stijging van de opbrengsten toeristenbelasting voorzien. Daarom is de initiële begroting met 0,700 miljoen euro verhoogd, waarmee de begroting op 2,881 miljoen euro uitkwam. Voor het belastingjaar 2018 werd ongeveer 2,690 miljoen euro aan toeristenbelasting ontvangen. Uit oude jaren werd nog een bedrag van ongeveer 0,009 miljoen euro ontvangen.
Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het gaat bijvoorbeeld om uithangborden en terrassen.
De opbrengst precariobelasting 2018 is lager dan begroot als gevolg van een iets lager areaal.
Parkeerbelastingen
Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. De belasting verbindt een prijs aan het parkeren in de stad op plaatsen waar de parkeerdruk hoog is. Op die manier wordt het parkeergedrag beïnvloed.
Bewoners en bedrijven binnen het betaald parkeergebied kunnen in aanmerking komen voor een vergunning. Bezoekers van bewoners in het betaald parkeergebied kunnen tegen een gereduceerd tarief parkeren, als er bewonerskorting voor bezoek is gekocht. Voor deze korting geldt een maximum van 70 uur per kwartaal. Ook zijn er aparte vergunningen voor personen die om maatschappelijke redenen vaak parkeren in de stad, zoals mantelzorgers en kraamhulpen. De werkelijke parkeerbelastingen komen nagenoeg overeen met de actuele begroting.
Bedrijveninvesteringszone
Utrecht kent één bedrijveninvesteringszone op de Woonboulevard. De opbrengsten worden als subsidie aan de betrokken ondernemers teruggeven. In 2018 is, conform de begroting een opbrengst gerealiseerd van 0,150 miljoen euro.
Kwijtschelding
Belastingplichtigen kunnen kwijtschelding krijgen voor hun belastingaanslagen. Kleine ondernemers kunnen ook kwijtschelding krijgen, maar alleen voor de belastingaanslagen die zij als privépersoon ontvangen. Bedrijven komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding is mogelijk voor de onroerende-zaakbelasting, de rioolheffing voor het eigenarengedeelte, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting voor ten hoogste twee honden.
De normen voor kwijtschelding worden landelijk vastgesteld. Gemeenten mogen zelf kiezen of ze de bijstandsnorm op 90% of 100% stellen. De gemeente Utrecht kiest voor 100%, waarmee de meest ruime kwijtscheldingsnorm wordt gehanteerd.
Het kwijtscheldingsbeleid is door uw raad op 13 december 2012 vastgesteld.
Als van tevoren duidelijk is dat kwijtschelding wordt verleend, wordt er overgegaan tot automatische kwijtschelding. De belastingplichtige hoeft dan geen aanvraag voor kwijtschelding te doen.
x € 1 | |||
Begroot | Realisatie | ||
OZB | 2018 | 0 | 3.267 |
Rioolheffing | 2018 | 12.500 | 18.722 |
Afvalstoffenheffing | 2018 | 2.967.000 | 2.936.334 |
Hondenbelasting | 2018 | 73.000 | 87.226 |
Totaal | 3.052.500 | 3.045.549 |
De onroerende-zaakbelastingen en de rioolheffing worden geheven van eigenaren van woningen. Doordat er vaak overwaarde in een woning aanwezig is, komen deze belastingplichtigen in de regel veel minder snel in aanmerking voor kwijtschelding.
Oninbaar
Van oninbaarheid is sprake als een belastingschuldige wel moet betalen, maar invordering op de gebruikelijke wijze in de praktijk niet (meer) mogelijk is. Dat doet zich bijvoorbeeld voor als de belastingschuldige failliet is gegaan of de belastingschuldige vertrokken is zonder dat de nieuwe verblijfplaats bij de invorderingsambtenaar bekend is. In onderstaand schema zijn de gerealiseerde bedragen aan oninbare belastingen weergegeven per belastingjaar. Ook is de prognose opgenomen van de verwachte nog inbaar te verklaren bedragen per belastingjaar.
x € 1 | ||||
Heffingsjaar | Begroot | Realisatie | Prognose | |
OZB eigendom woningen | 2018 | 54.000 | 8.001 | 23.918 |
2017 | 9.019 | 16.758 | ||
2016 | 10.256 | 5.510 | ||
Ouder | 9.353 | 8.576 | ||
Totaal | 36.629 | 54.762 | ||
OZB eigendom niet-woningen | 2018 | 254.000 | 1.384 | 163.150 |
2017 | 17.189 | 81.226 | ||
2016 | 32.764 | 12.152 | ||
Ouder | 26.382 | 4.349 | ||
Totaal | 77.719 | 260.876 | ||
OZB gebruik niet-woningen | 2018 | 232.000 | 35.520 | 113.905 |
2017 | 24.388 | 97.144 | ||
2016 | 49.476 | 56.162 | ||
Ouder | 30.717 | 15.099 | ||
Totaal | 140.102 | 282.309 | ||
Rioolheffing aansluitrecht | 2018 | 15.000 | 6.792 | 44.287 |
2017 | 9.052 | 34.243 | ||
2016 | 13.806 | 14.603 | ||
Ouder | 10.592 | 11.303 | ||
Totaal | 40.243 | 104.436 | ||
Rioolheffing grootverbruik | 2018 | 0 | 423 | 29.813 |
2017 | 4.106 | 34.342 | ||
2016 | 3.232 | 6.453 | ||
Ouder | 3.869 | 4.249 | ||
Totaal | 11.630 | 74.858 | ||
Afvalstoffenheffing | 2018 | 130.000 | 22.047 | 88.314 |
2017 | 36.481 | 44.702 | ||
2016 | 29.008 | 18.558 | ||
Ouder | 14.377 | 27.202 | ||
Totaal | 101.913 | 178.776 | ||
Hondenbelasting | 2018 | 5.000 | 598 | 4.610 |
2017 | 1.180 | 2.800 | ||
2016 | 823 | 1.844 | ||
Ouder | 427 | 1.621 | ||
Totaal | 3.028 | 10.875 | ||
Toeristenbelasting | 2018 | 0 | 0 | 114 |
2017 | 81 | 54 | ||
2016 | 7 | 106 | ||
Ouder | 10 | 177 | ||
Totaal | 98 | 451 | ||
Precariobelasting | 2018 | 22.000 | 2.617 | 9.539 |
2017 | 4.247 | 7.797 | ||
2016 | 1.661 | 6.739 | ||
Ouder | 1.612 | 5.166 | ||
Totaal | 10.136 | 29.241 | ||
Parkeerbelastingen | 2018 | 25.000 | 8.436 | - |
2017 | 26.736 | - | ||
2016 | 21.261 | - | ||
Ouder | 14.971 | - | ||
Totaal | 71.404 | - | ||
Resultaat | 737.000 | 492.902 | 996.584 |
In de begroting 2018 was voor de parkeerbelastingen een bedrag van 0,315 miljoen euro aan oninbaarheid opgenomen. Dit bedrag bestaat uit een bedrag van 0,025miljoen euro aan oninbare belastinginkomsten volgens de juridische definitie en 0,29 miljoen euro aan naheffingsaanslagen die vanwege seponering of anderszins niet betaald worden. In 2018 is besloten om bij de oninbare bedragen parkeerbelastingen alleen uit te gaan van de juridisch juiste definitie. In bovenstaand schema zijn de bedragen conform deze definitie opgenomen.
Belastingdruk
Bij de belastingdruk is uitgegaan van een woningwaarde van 0,259 miljoen euro, wat ongeveer overeenstemt met de gemiddelde woningwaarde in Utrecht in het belastingtijdvak 2018.
x € 1.000 | ||||
Eigenaar | Gebruiker | |||
1 persoon | > 1 persoon | 1 persoon | > 1 persoon | |
OZB | 236,21 | 236,21 | ||
Rioolheffing | 214,49 | 214,49 | ||
Afvalstoffenheffing | 208,00 | 253,00 | 208,00 | 253,00 |
Resultaat | 658,70 | 703,70 | 208,00 | 253,00 |