Het negatieve resultaat van het programma Bewoners en bestuur bedraagt per saldo 1,707 miljoen euro (De baten zijn 0,8 miljoen hoger dan begroot, de lasten zijn 2,5 miljoen hoger dan begroot).

De belangrijkste oorzaken voor dit resultaat zijn als volgt:

Doelstelling 2.1
Per saldo incidenteel nadeel van 0,094 miljoen euro (baten zijn 0,015 miljoen euro hoger dan begroot en lasten zijn 0,109 miljoen hoger dan begroot).

Doelstelling 3.1
De baten zijn 0,141 miljoen euro hoger dan begroot. De lasten zijn 0,668 miljoen euro hoger dan begroot.
Per saldo is de werkelijke overschrijding 0,527 miljoen euro en deze is toe te schrijven aan:

• Een niet begrote aanvullende storting in de voorziening Wethouderspensioenen van 0,659 miljoen euro in verband met herberekening, ontbreken van een reservering voor het nabestaandenpensioen en de toevoeging van de pensioenopbouw 2018.
• Een incidenteel nadeel van 0,132 miljoen euro.

Bij de 2 ^e berap is op deze doelstelling per saldo een verwacht tekort van 0,1 miljoen euro gemeld. De doorrekening van de voorziening wethouderspensioenen vindt standaard plaats in de 2 ^e helft van het jaar. De storting in de voorziening wethouderspensioenen was derhalve ten tijde van de 2 ^e berap nog niet bekend en is toen ook niet opgegeven

De baten zijn 0,644 miljoen hoger dan begroot. De lasten zijn 1,7 miljoen euro hoger dan begroot.
Per saldo bedraagt de werkelijke overschrijding 1,086 miljoen euro en wordt veroorzaakt door:

• 0,823 miljoen euro nadeel op onze dienstverlening Burgerzaken ( waarvan een nadeel van 0,360 miljoen euro op verkiezingen vanwege de gemaakte kosten in verband met het organiseren van de Gemeenteraadsverkiezing in 2018 en de reeds gemaakt kosten in 2018 ter voorbereiding van de gecombineerde verkiezingen Provinciale Staten en Waterschap in maart 2019).
• 0,525 miljoen nadeel op onze Klant Contact Centrum (KCC)door meer inzet van capaciteit dan begroot om beter aan de vraag van de burger te kunnen voldoen.
• 0,262 miljoen per saldo voordeel op verschillende posten ( Experiment Bedrijven Investeringszones 0,152 miljoen euro, programma publieksdienstverlening 0,072 miljoen euro en batig verschil van 0,038 miljoen op de begroting voor het Utrechts Archief).

Doelstelling 3.2
Bij de 2 ^e berap is op deze doelstelling per saldo een verwacht tekort gemeld van 1,160 miljoen euro.

Het programma Stedelijke Ontwikkeling heeft een voordelig totaalsaldo op de baten en de lasten van 17,3 miljoen euro (7,2 miljoen hogere lasten en 24,5 miljoen euro hogere baten).

De baten conversies en bestemmingswijzigingen erfpachten zijn 18,8 miljoen euro hoger dan de begroting. Dit verschil wordt voor 9,4 miljoen euro veroorzaakt door de opbrengsten vanuit de Conversieregeling Erfpacht 2017 en voor de overige erfpachtregelingen 9,4 miljoen euro. De lasten zijn 2,2 miljoen euro hoger dan de begroting. Dit betreft lasten die verband houden met de uitvoering van de Conversieregeling Erfpacht 2017 en het afboeken van de balanswaarden van de erfpachten.

Onder de doelstelling uitgiftes is de taakstelling tot verkoop van gemeentelijke eigendommen verantwoord. Het netto resultaat is 3,1 miljoen euro voordelig. Het bruto verkoopresultaat op panden en overige uitgiftes van gemeentelijke eigendommen bedraagt 7,45 miljoen euro. De boekwaarden en gemaakte kosten bedragen 4,35 miljoen euro.

Op de binnenstedelijke grondexploitaties is er een nadelig resultaat van per saldo 1,9 miljoen euro voor de verrekening met de reserves. Het resultaat op de grondexploitatie Leidsche Rijn was geraamd op 7,387 miljoen euro positief.  Het gerealiseerde resultaat is 1 miljoen euro lager doordat niet alle historische plankosten van de anterieure overeenkomst met betrekking tot de ontwikkeling van Haarzicht met de ontwikkelaar verrekend konden worden. Het resultaat 2018 op de grondexploitatie Stationsgebied is nul euro. Dit resultaat is opgebouwd uit het geprognosticeerd eindresultaat van de grondexploitatie en de gerealiseerde lasten en baten grondexploitatie 2018 (cashflow). Voor een gedetailleerde toelichting op de ontwikkeling van de grondexploitaties binnenstedelijk, Leidsche Rijn en Stationsgebied verwijzen wij naar het Meerjaren Perspectief Stedelijke Ontwikkeling 2019, dat gelijktijdig met deze verantwoording voorligt.

De baten Wonen zijn 0,603 miljoen euro hoger wegens niet begrote rentebaten startersleningen en de ontvangen leges leegstand. De lasten zijn 0,444 miljoen euro lager dan begroot, onder andere door uitgestelde betaling van subsidies.

De baten monumentale en cultuurhistorische waarde zijn 0,466 miljoen euro hoger dan begroot, met name als gevolg van archeologische opgravingen bij Haarzicht. De lasten zijn 0,632 miljoen hoger dan begroot, met name als gevolg van deze archeologische opgravingen

Het programma Duurzaamheid heeft een voordelig saldo zien van 5,021 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt door de subdoelstelling schone bodem. Incidentele middelen voor specifieke bodemsaneringsprojecten zijn nog niet volledig besteed in 2018 (Nedereindseplas, Griftparc). Daarbij zijn een deel van deze middelen lopende het jaar beschikbaar gekomen met de meicirculaire.

Het programma Bereikbaarheid laat een nadelig totaalsaldo op de baten en de lasten zien van 1,655 miljoen euro. Dit betreft een afwijking van de begrote planning in het huidige jaar van meerjarige projecten en het resultaat op auto- en fietsparkeren. In het Meerjaren Perspectief Bereikbaarheid (MPB) is de uitvoeringsplanning van de projecten over de verschillende jaren opgenomen, en deze wordt jaarlijks bij de voorjaarsnota geactualiseerd. Het meerjarenprogramma bereikbaarheid is een gesloten financieel systeem waarbij de resultaten worden verrekend met de reserve bereikbaarheid.
Als gevolg van de afwijkingen ten opzichte van de planning 2018 zijn de totale baten per saldo 11,9 miljoen euro lager, de lasten per saldo 24,9 miljoen euro lager en de onttrekkingen aan de reserves meerjarige investeringen bereikbaarheid en parkeren 14,6 miljoen euro lager dan begroot.
Het voordelig saldo op de lasten wordt onder andere veroorzaakt doordat

• Projecten zijn afgesloten met een voordelig resultaat op gemeentelijke middelen van 5,3 miljoen euro.
• Projecten zijn vertraagd waardoor er in 2018 minder is uitgegeven, zoals schoon vervoer/projecten luchtkwaliteit, de fiets- en voetgangersprojecten en projecten verkeersveiligheid
• Projecten bij straat- en fietsparkeren zijn vertraagd. Daartegenover zijn de onderhoudslasten van parkeervoorzieningen hoger als gevolg van de actualisatie van de pandenbegroting. Per saldo is het resultaat op parkeren 1,2 miljoen euro.

Het programma Openbare Ruimte en Groen heeft een voordelig totaalsaldo op de baten en de lasten van 5,3 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken zijn:

• In 2018 heeft Het project 'Waterproof' in Lombok vertraging opgelopen waardoor we 1,0 miljoen euro minder lasten hebben in het kader van de afgesproken subsidieregeling met woningeigenaren.

• Per saldo 2,9 miljoen euro voordeel in de doelstelling 'vervangen en re-linen van vijf kilometer  riolering'. Enerzijds door hogere baten van 2,3 miljoen euro grotendeels te verklaren door hogere opbrengsten uit de rioolheffing als gevolg van afrekeningen grootverbruikers van voorgaande jaren en een hoger volume (in m3 grootverbruik en aantal aansluitingen) dan rekening mee gehouden is in de tariefopstelling 2018. Anderzijds door lagere lasten van 0,6 miljoen euro grotendeels te verklaren door een aanbestedingsvoordeel op calamiteitenonderhoud riolering en regulier onderhoud straatkolken.

• Per saldo 2,1 miljoen euro voordeel op de subdoelstelling We richten het groen zo in dat het aantrekkelijk en bereikbaar wordt' grotendeels veroorzaakt door lagere lasten als gevolg van projecten waarvan de werkzaamheden in 2018 nog niet volledig zijn uitgevoerd en die een vervolg krijgen in 2019. Dit zijn de volgende projecten:
  • Een vertraging van het project het Niftelakeplantsoen door noodzakelijke verleggingen van stadsverwarming en gasleidingen
  • Een vertraging van het project Vergroening Hogelanden door vertraging in kadeherstel
  • Project Demkapunt is vertraagd omdat Rijkswaterstaat haar werkzaamheden later uitvoert dan gepland
  • De realisatie van het project 'de Noordpunt rondom strand' is in tweede helft van 2018 vertraagd
  • De uitvoering van amendement A58/2017 inzake veilige wandelroutes vindt grotendeels in 2019 plaats
  • De werkzaamheden voor het project Amelisweerd bereikbaarheid/restauratie tuin wordt in 2019 afgerond.

Totaal overige kleinere verschillen in lasten en baten een nadeel van 0,7 miljoen euro.

Het saldo van het programma Economie is 1,862 miljoen euro positief. Dit wordt verklaard door:

• Lagere subsidie aan het ondernemersfonds als gevolg van lagere OZB-opbrengsten niet-woningen.
• Onderbesteding op het evenementenfonds. Doordat het budget met het coalitieakkoord structureel is gemaakt zullen evenementen worden betaald in het jaar dat het evenement plaatsvindt. Hierdoor is er incidenteel een onderbesteding.
• Onderbenutting van het budget voor het Lokaal Economisch Fonds.

Het resultaat van het programma Werk en Inkomen is 1,669 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken van dit saldo zijn:

• De lasten in het werkgelegenheidsoffensief zijn 0,286 miljoen euro lager dan begroot
• De baten bij re-integratie zijn 1,714 miljoen hoger. Dit wordt voor 1,315 miljoen euro verklaard door de ontvangst en raming van ESF subsidies (0,386 miljoen euro voor pro/vso scholen en 0,929 miljoen euro voor de regio). Daarnaast zijn de baten 0,393 miljoen euro hoger als gevolg van bijdragen van regiogemeenten voor de aanpak jeugdwerkloosheid. Tegenover deze baten staan ook hogere lasten
• De lasten die samenhangen met de hiervoor genoemde ESF-baten voor de regio en pro/vso scholen en aanpak jeugdwerkloosheid zijn 1,571 miljoen euro hoger
• In de begroting 2018 is extra budget opgenomen uit het bestuursakkoord statushouders waaronder 0,600 miljoen euro voor hogere kosten bijzondere bijstand. Doordat deze kosten binnen de doelstelling Armoedebestrijding konden worden opgevangen zijn de lasten 0,600 miljoen euro lager. Omdat daarnaast een deel van het extra budget bestemd was voor hogere kosten in 2019 zijn de lasten 0,588 miljoen euro lager
• De uitgaven voor de samenwerking met de uitzendbureaus, de SIB The Colour Kitchen en de SIB Buzinezzclub kunnen vrijwel geheel ten laste van het revolverend fonds worden gebracht. Doordat deze onttrekking aan het revolverend fonds in 2018 niet is begroot zijn de lasten 1,370 miljoen euro hoger.
• De lasten op re-integratieactiviteiten binnen het ondersteuningsmodel zijn 1,616 miljoen euro lager. Dit wordt onder meer verklaard door het niet bestede extra re-integratiebudget voor statushouders (1 miljoen euro) en lagere uitgaven voor de duurzaamheidsbonus en nieuw beschut werk
• Een positief saldo van als gevolg van hogere ontvangsten Besluit bijstandverlening Zelfstandigen (BBZ) van 0,579 miljoen euro
• Een voordeel van 0,496 miljoen euro in verband met de afwikkeling van BBZ van 2016 en 2017
• De lasten van de sociale uitkeringen zijn 3,086 miljoen euro hoger dan begroot
• Ieder jaar vindt er een debiteuren waardering plaats waarbij de oninbaarheid van de invorderingen wordt ingeschat. Dit kan leiden tot een dotatie of een vrijval. In 2018 heeft dit geresulteerd in een incidentele vrijval van 0,443 miljoen euro
• De lasten van de U-polis zijn 0,420 miljoen euro hoger dan begroot
• De bijdrage aan de Regeling Tegemoetkoming Ziektekosten (RTZ) is 0,686 miljoen euro lager dan begroot
• De lasten van de Individuele Inkomenstoeslag zijn 0,267 miljoen euro lager dan begroot
• De lasten van het Woonlastenfonds zijn 0,264 miljoen euro lager dan begroot
• De lasten van de U-pas blijven 0,175 miljoen onder de begroting
• De lasten van de pilot huurkorting zijn 0,167 miljoen euro lager dan begroot
• De lasten van beschermingsbewind zijn 0,159 miljoen euro lager dan begroot.

Op het programma onderwijs sluit in 2018 met een positief resultaat van 3.148 miljoen euro. Dit resultaat valt grotendeels bij de subdoelstelling Adequate onderwijshuisvesting (2.790 miljoen euro).

• Voordeel op de huisvestingsprogramma’s bedraagt 2,145 miljoen euro omdat de beschikkingen die in 2018 zijn verstuurd maar pas in 2019 verwacht worden
• Nadeel op de OZB van 0,288 miljoen euro aangezien de tarieven veel sneller stijgen dan de ontvangen acre en belastingjaren door elkaar heenlopen aangezien aanslagen tot vijf jaar terug opgelegd kunnen worden
• Voordeel op enkele uitgave posten (schadevoorziening, kapitaallasten en huurlasten) oplopend tot 0,654 miljoen euro
• Voordeel op verhuur BSO/KDV-ruimten van 0,231 miljoen euro.

Het resterende resultaat (0.358 miljoen euro) wordt verklaard door verschillende kleine incidentele posten op de overige doelstellingen binnen het programma.

Het programma sluit per saldo met een voordeel van 1,264 miljoen euro. Dit laat zich voornamelijk verklaren door lagere lasten.
De lagere lasten op de doelstelling basisvoorzieningen (0,89 miljoen euro) worden veroorzaakt door vertraagde uitvoering van onderhoudswerkzaamheden aan de welzijnsaccommodaties (0,4 miljoen euro), overgang van incidentele projecten belangenbehartiging en informatievoorziening naar structurele inzet op Versterken Sociale Basis (0,35 miljoen euro), tolerantie (0,08 miljoen euro) en volwasseneneducatie (0,05 miljoen euro).
Een incidenteel voordeel bij de buurtteams van 0,45 miljoen euro wordt bijna volledig gecompenseerd door hogere lasten bij de aanvullende ondersteuning van 0,41 miljoen euro.
Op het domein van de centrumgemeentetaken resteert er een klein budget van 0,237 miljoen euro. Dit is het saldo van lagere lasten op beschermd wonen en maatschappelijke opvang en een overschrijding op het budget van vreemdelingen.

Bij de Voorjaarsnota 2018 hebben we aangegeven dat we een tekort verwachten van 2 miljoen euro, omdat het rijk geen indexatie toekent voor volumegroei. U heeft daarop budget toegevoegd om dit tekort op te vangen en te garanderen dat de benodigde zorg geleverd kan worden.
Over 2018 hebben we uiteindelijk 1,239 miljoen euro minder tekort gerealiseerd.
De zorgkosten zijn weliswaar nog iets gestegen, op basis van de eerste voorlopige cijfers lijkt de zorgvraag inmiddels voorzichtig te stabiliseren. We moeten komend jaar bekijken of deze trend zich voortzet en we onderzoeken wat de oorzaken zijn. Hierbij kijken we in ieder geval naar de effecten van de betere samenwerking tussen aanvullende zorg en basiszorg (huisartsen/buurtteam) met name in de wijken waar Extr@Utrecht zich bevindt en de effecten van de krapte op de arbeidsmarkt voor zorgprofessionals.
De totale gerealiseerde groei in de zorgkosten is door de stabiliserende zorgvraag lager dan bij de Voorjaarsnota verwacht.

Het resultaat op het programma Volksgezondheid bedraagt 0,3 miljoen euro positief en is in lijn met de begroting.

Het programma kent een resultaat van 0,096 miljoen positief. Dit heeft grotendeels betrekking op niet benut budget voor kosten projectleiding voor realiseren van het Nieuwe Zandpad.

Het programma Cultuur sluit 2018 af met een positief saldo van 0,06 miljoen euro. Dit positieve saldo wordt grotendeels veroorzaakt doordat een aantal kunstprojecten in de openbare ruimte in de planning zijn doorgeschoven naar komende jaren.

Het resultaat op het programma Sport is per saldo 0,448 miljoen euro. Dit positieve resultaat wordt voor het grootse deel veroorzaakt door:

• De baten laten een positief resultaat zien van 1,479 als gevolg van intensivering van de veldcapaciteit op de sportparken, een hogere bezetting bij de sporthallen, hogere verkoop van het aantal abonnementen en losse kaartverkoop bij de zwembaden, hogere verhuur van het onroerend goed van sportaccommodaties en vrijval vaste activa.
• Tegenover de hogere baten staan als gevolg hiervan ook hogere exploitatielasten, onderhoudslasten en zakelijke lasten van het onroerend goed van 1,031 miljoen euro.

Het resultaat op het programma Utrechts Vastgoed is per saldo -10.806 miljoen euro. Dit negatieve resultaat wordt voor het grootse deel veroorzaakt door:

• De verkooptaakstelling is een van de te behalen baten. De omvang hiervan is 4,315 miljoen euro. Deze baat is, net als vorig jaar geheel als afwijking in de realisatie bij deze doelstelling opgenomen. Dit wordt veroorzaakt doordat de realisatie van de verkooptaakstelling plaatsvindt binnen een ander programma, te weten het programma Stedelijke ontwikkeling. Binnen dat programma wordt verantwoord dat voor 1,435 miljoen euro gerealiseerd. Het resterende saldo van 2,880 miljoen euro wordt naar verwachting in 2019 gerealiseerd. De raad is op de hoogte gehouden van de vorderingen op de verkooptaakstelling met de raadsbrief 'Verwerking taakstelling Vastgoed 2018' van 3 juli 2018.
• Algemene niet begrote kosten bedragen 1,500 miljoen euro. Dit zijn onder andere kosten voor herstelwerkzaamheden aan de MFA Castellum Hoge word, herstelwerkzaamheden door brand aan MFA het zand, nazorg stadsschouwburg en werkzaamheden voor klimaatinstallatie aan de MFA hart van noord. Bij de 1e Berap 2018 is melding gemaakt van een overschrijding van 1,05 miljoen euro voor herstelwerkzaamheden van de MFA's.
• Het restant bestaat diverse posten waaronder de volgende posten: 0,39 miljoen euro hogere beheerslasten; 0,71 miljoen euro hogere onderhoudslasten en 0,36 miljoen euro hogere watersysteemheffing voor panden en gronden die niet in het Programma Vastgoed begroot zijn.
• Storting in de Vaste Activa Reserve van 3,504 miljoen euro ter compensatie van de niet behaalde sponsorbaten ten behoeve van de bouw van Tivoli Vredenburg. Bij het raadsbesluit van 1 juni 2006 over het krediet voor de bouw van Tivoli Vredenburg is aangegeven dat de dekking van de bouwkosten voor 9 miljoen euro uit sponsorbijdragen moest bestaan. Bij het raadsbesluit van 1 juni 2006 over het krediet voor de bouw van Tivoli Vredenburg bestond de dekking van de bouwkosten voor 9 miljoen euro uit sponsorbijdragen. Bij ingebruikname van het gebouw was 3,851 miljoen euro hiervan gerealiseerd. In 2018 is nog een bijdrage ontvangen uit het netto verkoopresultaat van Maliebaan 42 (raadsbrief van 5 maart 2018). Hierna resteert nog een tekort op de bouwsponsoring van 3,504 miljoen euro.
  Nu het gebouw al ruim vijf jaar in gebruik is zijn aanvullend geen sponsorbijdragen meer te verwerven. Door het tekort blijven de kapitaallasten van Tivoli Vredenburg hoger dan geraamd. Om structurele tekorten te voorkomen, wordt nu eenmalig ten laste van het resultaat van het programma Vastgoed een storting gedaan in de Vaste Activa Reserve.  

In 2018 was het saldo van de algemene middelen 5,487 miljoen euro lager dan begroot.
Nadelige verschillen:

• De algemene uitkeringen gemeentefonds waren 7,036 miljoen euro lager dan begroot
• Een nog met de reserve budgetstructuur te verrekenen stelpost: 3,128 miljoen euro
• Minder belastinginkomsten en meer bijdragen aan BghU: 0,436 miljoen euro.

Voordelige verschillen:

• Een nog met kosten van Wet Werk en Bijstand te verrekenen stelpost: 4,00 miljoen euro
• Overschot op diverse stelposten waaronder stelpost onvoorzien: 0,509 miljoen euro
• Een voordelig resultaat op treasury van 0,462 miljoen euro
• Meer ontvangen dividenden: 0,142 miljoen euro.

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de financiële toelichting bij Algemene middelen .

Het negatieve resultaat van het programma Overhead bedraagt 2,731 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken voor dit resultaat zijn als volgt:

• Een budgetoverschrijding van 1,0 miljoen euro wordt veroorzaakt door het eigen risico op de property verzekering. Het eigen risico wordt voornamelijk veroorzaakt door de stormschade begin 2018.
• Een voordeel van 0,475 miljoen van niet uitgegeven groei-krimp budget overhead
• Een nadeel van 2,539 miljoen euro door het afronden van het investeringsprogramma Stadskantoor en start van nieuwe ICT programma’s als UID2 en informatiebeveiliging. De grote afwijking op de programmakosten CIPM is niet gemeld bij de 2 ^e Berap omdat het saldo gedekt wordt uit de ICT-reserve
• Een voordeel van 0,553 miljoen euro aan inkomsten uit externe dienstverlening.
• Bij de Voorjaarsnota 2018 is besloten om incidenteel budget toe te voegen aan de bedrijfsvoering van UVO. Van dit budget had 0,450 miljoen euro in de begroting van het programma overhead moeten landen(wat niet is gebeurt), waardoor er een overschrijding heeft plaatsgevonden in die omvang.
• Er zijn verschillende nadelen ontstaan op de personeelsbudgetten voor een totaalbedrag van 0,230 miljoen euro. Deze zijn toe te schrijven aan inhuurkosten.

In onderstaande tabel zijn de belangrijkste incidentele baten en lasten vanuit de realisatie 2018 gespecificeerd.

Uitgangspunten die bij het samenstellen van dit overzicht zijn gehanteerd zijn:

• alleen posten van materiële betekenis zijn opgenomen (minimaal 0,1 miljoen euro);
• posten boven de 0,5 miljoen euro worden afzonderlijk toegelicht;
• posten als incidenteel worden aangemerkt indien sprake is van eenmalige baten en lasten;
• de resultaten van de lang(er)durende programma's niet als incidenteel zijn aangemerkt, zoals het programma Bereikbaarheid en de grondexploitaties (waaronder Stationsgebied en Leidsche Rijn).
• de mutatie op reserves worden elders toegelicht.

De incidentele baten en lasten zijn verantwoord en verder toegelicht op de programma's. Via de bestedings- en dekkingsvoorstellen worden (onder andere) de incidentele baten en lasten verwerkt bij resultaatbestemming.